Hoe goed te leven?

Prachtige krantenartikelen

De afgelopen zeven zaterdagen las ik met veel plezier een serie artikelen in het NRC. Met prikkelende teksten zetten ze me aan het denken. De serie heeft een licht filosofische insteek en gaat over de prachtige vraag: “Hoe (goed) te leven?”.

Bij mij komen er dan vragen naar voren als: hoe richt je je leven in, wat vind je belangrijk, wat doe je en wat laat je? Je wilt keuzes maken uit de vele mogelijkheden, maar waarop baseer je deze? Wanneer voelt het goed voor je, wanneer ben je tevreden?

De artikelen raakten iets bij me. Bij het lezen van de stukken kreeg ik vaak een impuls om zaken te overwegen, om ze tegen het licht te houden. Er over nadenken, het mijne ergens van vinden, zonder dat het ‘goed’ of ‘fout’ is. NRC: goed gedaan!

Graag deel ik wat van mijn gedachten en overwegingen. Ik heb uit elk van de artikelen een onderwerp gehaald dat mij aanspreekt en geef er commentaar op. Daardoor komt er van alles op je af als lezer, misschien met wat weinig samenhang voor je, maar ik hoop dat er tenminste 1 onderwerp tussen zit waar je wat mee hebt.

Wil je de artikelen helemaal lezen, ze staan hier. https://www.nrc.nl/nieuws/2019/08/23/het-is-een-grote-misvatting-dat-je-jezelf-gelukkig-kunt-maken-a3970966

New-York Time columnist David Brooks

Bij David Brooks viel me op: een crisis die je in je leven tegen gaat komen. Hij beschrijft dat het na de ‘eerste berg’ (een top) in je leven bergafwaarts gaat en je dan de ‘tweede berg’ voor je ziet. Maar dat je om daar te komen wel eerst door een dal moet.

Naar mijn idee dwingt een crisis je om na te denken over hoe je leeft. Om jezelf vragen te stellen als: welke doelen streef ik na, wat vind ik echt belangrijk, waar spendeer ik mijn tijd aan, hoe ga ik om met anderen, hoe gaat het met me? Om van daaruit vooruit te kijken naar: wat zou ik anders willen? Zo’n dal biedt je de gelegenheid om een en ander te onderzoeken. (Dit klinkt mooi, en achteraf kan je er misschien zo naar kijken, maar als je midden in een crisis zit voelt het natuurlijk gewoon klote).  Een crisis, een dal, is ook een bekende weg uit tal van oude verhalen, van Griekse mythologie tot sprookjes. En in films komt het ook vaak voor.

Heel interessant thema dus, een crisis. Maar voor veel mensen is het iets wat ze koste wat kost willen vermijden. Logisch, wie zit er te wachten op ‘gedoe’. Ze gaan door op de oude weg, tegen beter weten in. De relatie loopt stuk en binnen ‘no-time’ begint men aan de volgende. Men blijft zitten in een baan die te veel vergt en blijft doorbuffelen. En dat werkt in bepaalde mate. Je hoeft namelijk niet mee te gaan in een crisis, je kunt het vermijden door signalen te onderdrukken, te negeren of te relativeren. Het vervelende is wel dat emoties zich niet laten wegdrukken. Uiteindelijk betaalt het lichaam daarvoor de prijs: je krijgt klachten.

Sociaal psycholoog Naomi Ellemers

Het artikel van Naomi Ellemers vertelt onder meer hoe lastig het is voor bedrijven om te veranderen.

Ik herken erin dat de blik bij bedrijven soms wat eendimensionaal is. Dat men zegt te willen veranderen maar dat men daar niet de benodigde tijd, energie en aandacht aan geeft. Dat er geen energie in de organisatie voor de verandering wordt vrijgemaakt. Dat men denkt dat wat voor een ander bedrijf werkt als een ‘copy-paste’ actie op jouw bedrijf kan worden toegepast.

Maar zo werkt het niet. Veranderen is een proces, geen ‘quick-fix’.

Schrijfster Dorte Hansen

Deze Duitse zegt iets over het verlangen naar het platteland. Waar mensen iets willen vinden wat er niet (meer) is. Want het oude leven van vroeger bestaat niet meer. Het dorp is verdwenen. Er onder ligt de natuurlijke wens van mensen om ergens bij te willen horen.

Hoe je van huis uit geworteld bent (of niet) bepaalt veel over hoe je nu in het leven staat. Het maakt uit op welke plek je wortels liggen en welke basis er is gelegd vanuit het gezin waarin je opgroeit. Het bepaalt soms erg waar je je thuis voelt, aan welke omgeving je hecht en hoe flexibel je daarin bent.

Je ziet dit thema terug in het werken in kantoortuinen. Daar word je gedwongen om flexibel te zijn want je hebt geen vaste plek. Per dag zoek je meerdere keren naar een stoel om te zitten. Daardoor kan je niet goed wortelen in het gebouw.  Dat is ook de reden dat de meeste mensen de voorkeur geven aan een vaste plaats om te werken: het geeft vastigheid, het geeft rust.

Essayiste Marian Donner

Uit het artikel over Marian Donner haal ik de strengheid van mensen over zichzelf.

Ik herken uit het artikel dat de normen van de buitenwereld steeds strenger zijn. Dat je aan steeds meer en hogere eisen moet voldoen wat betreft opleiding, uiterlijk, baan, relatie, huis…  Alleen is dat een vervelend pad om te bewandelen. Het willen voldoen aan te hoge eisen gaat je niet helpen. Perfectie maakt ongelukkig.

Naast de kritische blik van de omgeving heeft iedereen ook de eigen kritische blik. Niet iedereen herkent hem trouwens, je moet je ervan bewust zijn. De interne criticus is er vaak en kan heel streng zijn. Het kan een echte plaaggeest zijn voor jezelf. Als je er veel naar luistert stokt je creatieve energie, je durft niet meer, je stemming gaat naar mineur.

Filosoof Alain Badiou

Deze Fransman noemt geduld dat je minder nodig hebt omdat veel zo snel beschikbaar is.

De snelheid der dingen. Het internet waar je altijd kunt bestellen en desnoods dezelfde dag kan laten bezorgen. Het proces van naar iets uitkijken, het wachten, en het koesteren van verlangen is dan verdwenen. En als het ding er eenmaal is dan is de het plezier er soms niet eens of weer snel verdwenen.

Het ongeduld zie je ook terug in gesprekken tussen mensen. Niet veel mensen nemen de tijd om echt naar een ander te luisteren. Op het werk kan je soms ervaren dat anderen iets van je willen en daarbij jou als persoon niet meer zien staan. Door de snelheid van het werken ben je van een persoon tot een middel verworden voor een ander om iets te bereiken.

Cabaretier (en schilder) Jeroen van Merwijk

Jeroen heeft het over wat je het beste kunt doen in je leven. Wat voor werk je doet. Hijzelf moest eerst door een diepe crisis heen om bij het schilderen te komen.

Het werk vinden dat bij je past is een bekend thema voor coaching. Het gaat er niet alleen om dat je iets goed kunt. Veel mensen hebben allerlei vaardigheden tijdens hun opleidingen geleerd waar ze nu hun geld mee verdienen. Maar om echt op je plek te zijn wat betreft werk is plezier zo belangrijk. Daarmee kan je het volhouden. Is er te weinig plezier dan is de balans zoek en loop je leeg. En aangezien de eisen aan werknemers hoog zijn, heb je ook een hoop plezier nodig om het vol te houden. Op wilskracht kom je trouwens een heel eind, en dat doen ook veel mensen. Maar soms red je het er niet mee.

Predikant Joos Röselaers

Deze Amsterdams remonstrantse predikant twijfelt over veel. Dat vind ik prettig om te lezen. Hij geeft anderen ruimte om zelf te ervaren wat ze ergens van vinden, waar ze in geloven.

Mensen hebben gauw een mening over een ander. Zeker als iemand actief is binnen geloof of politiek. Dat roept onmiddellijk wat op. Hij ervaart het als predikant: mensen hebben een heel streng beeld van zo iemand.

Ik ervaar dat veel mensen nauwelijks bereid zijn om naar een ander te luisteren. Er is weinig dialoog maar er is eerder sprake van een dubbele monoloog. Men spreekt liever dan dat men aandacht heeft voor wat de ander zegt.

En dat is heel jammer. Want daardoor mis je heel veel: een open gesprek met de ander. In een open gesprek wissel je met een zekere traagheid van gedachten. Zo’n gesprek krijg je alleen als beiden niet de noodzaak voelen om de ander te willen overtuigen: je weet namelijk dat je het niet met elkaar eens hoeft te zijn. Je hoort de ander rustig en met aandacht aan. Je stelt vragen en luistert. Zonder je gelijk te willen halen geef je de ander wat terug. Je durft je twijfel te delen en je weet dat de ander luistert. Je ervaart ruimte. Een echt gesprek voeren is een heel rijke ervaring.

Wat ben ik eigenlijk aan het doen?

Misschien herken je wat van de thema’s die ik heb uitgelicht uit de artikelen. Misschien vind je het leuk om zelf eens de tijd te nemen om na te denken over wat de vraag “Hoe (goed) te leven?” voor jou betekent. Je kunt hem ook anders stellen: wat ben ik nu eigenlijk aan het doen?

En neem de tijd om hierover na te denken. Het is het waard.